Forum: depresja, smutek, leczenie, inne ...

Malgorzata_

Poradnictwo internetowe to stosunkowo nowe oblicze świadczenia usług doradztwa personalnego, pomocy psychologicznej i psychoterapii. Wzbudza tyle samo zaciekawienia, co kontrowersji. Z pewnością jest to alternatywa umożliwiająca uzyskanie profesjonalnej pomocy "na gorąco".

Można zaryzykować stwierdzenie, że coraz częściej żyjemy jedną nogą w wirtualnym świecie, a drugą w realnej codzienności. Przez Internet robimy zakupy, uczymy się i studiujemy, prowadzimy firmę, utrzymujemy kontakty towarzyskie. Otaczająca nas rzeczywistość ma swoje alter ego w ekranie komputera. Tam tak samo przeżywamy radości i smutki, sukcesy i niepowodzenia, mamy swoje strony, blogi, konta, profile, fora, pokoje czatowe, grupy dyskusyjne. Co to oznacza dla nas samych: zagrożenie czy szansę? Pułapkę matrixu czy drzwi otwierające nam nowe horyzonty? Odpowiedź może być podwójnie twierdząca. Tak, świat Internetu może być zagrożeniem dla kondycji fizycznej i psychicznej, dla rozwijania osobistego potencjału, dla sfery emocjonalno-społecznej, relacji z innymi ludźmi, celów, planów i motywacji do ich realizowania. Jednocześnie tak, Internet może być szansą na to, aby ów potencjał wzmacniać, dbać o stan ciała i ducha, rozwijać się wielostronnie, budować satysfakcjonujące relacje, planować i efektywnie działać „na żywo”. Co więcej, Internet może być szansą na uzyskanie w tym profesjonalnego wsparcia, do którego z różnych przyczyn nie mamy realnie dostępu lub nie chcemy się zdecydować.

Dostępność globalna i całodobowa

Niewątpliwym walorem skorzystania z internetowej porady jest możliwość jej otrzymania z każdego miejsca i w każdym czasie. Pozwala to wyeliminować ewentualne trudności związane z rezerwowaniem terminu, długim czasem oczekiwania, dojazdem na miejsce. Drogą internetową można nawiązać kontakt z wybranymi ekspertami: psychologami, terapeutami, doradcami, pedagogami – których brakuje w najbliższym otoczeniu lub z którymi nie jest łatwo umówić się na spotkanie. Ich kwalifikacje i doświadczenie zawodowe pozwalają wybierać do woli i dopasować osobę specjalisty do własnych potrzeb bez konieczności korzystania z pomocy tylko dlatego, że jest ona w zasięgu. Szybkość i niezależność nawiązania kontaktu jest nieoceniona, kiedy upatrzymy sobie kogoś na drugim krańcu Polski, a zależy nam na skorzystaniu z jego właśnie usług.
Zdarza się również, że spotkanie oko w oko jest dla niektórych osób trudniejsze niż rozmowa telefoniczna lub kontakt przez słowo pisane. Umówienie się na osobiste spotkanie kosztuje czasem więcej pod względem psychologicznym niż organizacyjnym. Nieraz łatwiej jest przezwyciężyć własne niezdecydowanie i obawy przed zwróceniem się po profesjonalną pomoc bez bezpośredniej konfrontacji, przy zachowaniu własnej anonimowości. Może to być wtedy rozmowa przez komunikator, w prywatnym pokoju forumowym lub wysłanie wiadomości mailowej z zamówieniem porady, tak jak odbywa się to np. na portalu [link widoczny dla zalogowanych] Niewykluczone, że stanie się to stumilowym krokiem do podjęcia decyzji o kontynuacji takiego kontaktu w formie osobistej. Stąd poradnictwo internetowe może być swoistym przełamaniem lodów, etapem przejściowym, sposobem zweryfikowania, czy ja rzeczywiście takiej pomocy chcę i potrzebuję i czy jest ona dla mnie skuteczna.
Działa tu także zasada spontaniczności. Niektórzy są bardziej skłonni zwracać się po specjalistyczne wsparcie pod wpływem wewnętrznego impulsu w danej chwili, natomiast gotowość ich słabnie już po godzinie, następnego dnia lub przez drzwiami gabinetu. Kiedy opadają emocje, zmienia się lub przejściowo znika sytuacja problemowa, w ruch wprawiamy nasze mechanizmy obronne, przez które zaczynamy siebie przekonywać, że to nic, na pewno minie, damy sobie tym radę. Przysłowiowe „przespanie się z problemem” z jednej strony pozwala złapać dystans i nierzadko znaleźć rozwiązanie, z drugiej strony może równie dobrze skończyć się wyparciem, czyli zamieceniem wszystkiego pod dywan. Stosunkowa szybkość i łatwość, z jaką przychodzi wpisanie kilku zdań w okienko wiadomość, a następnie wciśnięcie „wyślij” nie musi przynieść negatywnych efektów. Paradoksalnie może stać się rzuconym na czas kołem ratunkowym zamiast wmawiania sobie, że jak jeszcze trochę poczekam, to na pewno nauczę się pływać.

Poznaję, zanim wybiorę

Umawiając się na spotkanie ze specjalistą udzielającym pomocy psychologicznej, kierujemy się najczęściej poleceniem lub… brakiem wyboru. Jeśli mamy możliwość wcześniejszego uzyskania informacji, kim jest, co robi, jakie ma doświadczenie i umiejętności, naszą wiedzę weryfikujemy dopiero po pierwszej wizycie. Przed podjęciem decyzji o skorzystaniu z poradnictwa internetowego możemy zebrać więcej danych na temat osoby, do której mamy zamiar zwrócić się po pomoc. Aby nie polegać jedynie na rzetelności informacji umieszczonych na jednym portalu, warto je zawczasu sprawdzić. W tym celu można przeszukać inne portale i strony, gdzie dany profesjonalista umieścił swój profil zawodowy, publikacje, wypowiedzi, itp. Można odwiedzić strony lub zadzwonić do instytucji, firm, ośrodków, z którymi współpracuje. Można wysłać zapytanie do niego lub osób z jego otoczenia zawodowego z prośbą o uszczegółowienie czegoś niejasnego. Można wreszcie poprzez forum lub czat poprosić o rekomendacje od tych, którzy już skorzystali z jego usług. Nie stanowi to oczywiście gwarancji, że oto znaleźliśmy najbardziej wiarygodnego i najskuteczniejszego specjalistę, który najszybciej wskaże nam rozwiązanie naszych problemów. W sektorze usług związanych z relacjami międzyludzkimi nie jest możliwa serwisowa lub techniczna gwarancja na gotowy produkt. To, co faktycznie zyskujemy, to dodatkowe informacje i kryteria wyboru, dzięki którym decyzja, jaką podejmiemy, będzie bardziej przemyślana, bardziej dopasowana do naszych potrzeb, a przez to bardziej satysfakcjonująca.

Klawiatura przyjmie wszystko

Nie sposób dewaluować walorów osobistej rozmowy z drugim człowiekiem, tym bardziej jeśli jest to rozmowa doradcza lub terapeutyczna. Bezpośrednie spotkanie ma charakter wydarzenia pomiędzy dwiema osobami: wszystko wydarza się w sposób wyjątkowy, jednorazowy i niepowtarzalny. Mowa słów jest jedynie cząstką przekazu, gdyż o wiele więcej odczytujemy między słowami: z wyrazu twarzy, gestów, ruchów, postawy, tonu głosu, a nawet milczenia. Słowo pisane nie posiada takiego bogactwa kodów, jakimi możemy się poznawać i porozumiewać. A jednak jest pod wieloma względami cennym sposobem wyrażenia tego, co trudno nieraz wyrazić i wypowiedzieć na głos. Pisząc, doświadczamy spojrzenia na samych siebie z większego dystansu i takie spojrzenie przekazujemy odbiorcy. Możemy przeżyć takie spotkanie równie mocno i głęboko, jak w osobistym kontakcie. Gdyby było inaczej, cała literatura nie miałaby po co istnieć.
Powiedzenie, że papier przyjmie wszystko, kryje w sobie konkretną mądrość psychologiczną. Pisanie, tak jak rysowanie, rzeźbienie, komponowanie muzyki, jest rodzajem tworzenia, a jednocześnie sposobem ekspresji emocjonalnej, wyrażania własnych myśli, uczuć, potrzeb, pragnień. Dzięki temu może mieć charakter terapeutyczny: umożliwia nazwanie problemów po imieniu, wyrzucenie ich z siebie, a w dodatku zobaczenie ich niejako poza sobą – w formie zapisanej na papierze. To także możliwość rozwijania samoświadomości, umiejętności werbalizowania wewnętrznych doświadczeń, pogłębiania wglądu w siebie, odkrywania własnego potencjału i ścieżek osobistego rozwoju. Prowadzenie pamiętników, dzienników, pisanie niegdyś listów, a teraz blogów, udzielanie się na forach dyskusyjnych może służyć czemuś więcej niż hołdowanie modzie lub rozrywka. Podobnie prowadzenie wirtualnej korespondencji, korzystanie z internetowego poradnictwa, wymiana doświadczeń, pomysłów, poglądów w internetowej społeczności. Jest to ponownie szansa na odniesienie osobistej satysfakcji i korzyści przy zachowaniu zasady odpowiedzialności, że to ja szukam, ja wybieram ja klikam „ok.” O ile bowiem treści pamiętników i dzienników są rzadko ujawniane innym, o tyle Internet to sfera publicznego ujawniania siebie. Czy będzie to blog czy rozmowa poprzez czat, forum, czy komunikator, przedstawiamy w ten sposób siebie – samym sobie i innym, tak jak chcemy i na tyle, na ile chcemy. Budujemy swój obraz przed własnymi oczami i oczami świata. Od nas zależy, w jak konstruktywny sposób wykorzystamy to dla własnych korzyści.

Nie kończące się powroty

Miłą właściwością książek jest to, że zawsze można do nich powrócić. Podobnie do własnych zapisków, nawet tych elektronicznych, jeśli się ich zawczasu nie usunie. Nawiązując kontakt przez Internet celem uzyskania fachowej pomocy, mamy swoistą dokumentację tego procesu. Wgląd w przeprowadzone rozmowy, w foldery wiadomości, archiwum czatów umożliwia powrót do ich treści w każdym czasie i potrzebie. Wydłuża się czas na przemyślenie i przeanalizowanie tego, co już napisane i co dopiero napiszę. O ile słowa mówionego nie sposób wycofać, a słowo pisane na papierze wymazać trudno, o tyle klawiatura pozwala na nie kończące się powroty, zmiany, nowe koncepcje i perspektywy. Może to oczywiście utrudniać i zaciemniać autentyczny sens wypowiedzi, z drugiej strony pozwala na spokojne i stopniowe dojrzewanie do tego, co i jak chcę wyrazić. Możemy podchodzić do tego, jak do twórczej pracy: wiele razy, o różnych porach dnia i nocy, z kawą czy herbatą, w humorze lub bez, a zawsze pozostaje wyjście awaryjne w postaci „delete” i zaczęcie od nowa. Taki czas na szukanie odpowiedniej formy językowej pomaga nieraz w odkryciu i określeniu prawdziwego problemu, ukierunkowaniu swoich dążeń, uświadomieniu sobie, o co mi tak naprawdę chodzi. A kiedy wiem, o co mi chodzi, łatwiej jest myśleć, jak to osiągnąć.

Jaka jest więc najkorzystniejsza postawa względem możliwości, jakie niesie ze sobą poradnictwo internetowe? Po pierwsze: odpowiedzialna. Tak jak odnalezienie drogi w nieznanym terenie, tak poruszanie się w wirtualnym świecie wymaga dobrej orientacji i umiejętności odnajdywania właściwych wskazówek, aby nie zabłądzić. Aby podjąć dobrą dla siebie decyzję, masz szeroki dostęp do potrzebnych informacji i wiele opcji wyboru, od ciebie zależy, jak i gdzie szukasz. Po drugie: otwarta. Jeśli zastanawiasz się, czy taka formuła jest warta twojego zachodu i zaangażowania, po prostu to sprawdź. Właśnie dzięki niektórym jej ograniczeniom ryzykujesz mniej strat niż zysków. Po trzecie: elastyczna. Nie jest to jedyna droga i jedyny sposób na wprowadzenie zmian w swoim życiu i doświadczenie czegoś głęboko pozytywnego. Może to tylko i aż całkiem sensowne preludium.

Aleksandra Lemańska
Absolwentka psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego
oraz Szkoły Treningu i Warsztatu Psychologicznego
Ośrodka INTRA w Warszawie.

W sposób szczególny polecamy niedawno powstały portal [link widoczny dla zalogowanych] gdzie można skorzystać z porad między innymi psychologów, doradców zawodowych, gdzie przeczytasz artykuły psychologiczne, porozmawiasz w grupach z innymi użytkownikami, a także skorzystasz z możliwości, jakie dają działy „Katharsis”, „Mediacje”, czy „Baza adresowa”.

[link widoczny dla zalogowanych]